هارمونی یکی از مهمترین بخشهای یک آهنگه امّا اینکه بخوایم یک هارمونی درست بسازیم کار نسبتاً سختیه . شما واقعاً نیاز ندارید که همه چیز رو راجب موسیقی بدونید امّا دونستن یک سری از جنبههای موسیقی مثل هارمونی به شما کمک میکنه تا استعداد و اون خلاقیت موسیقیایی شما شکوفا بشه ، پس دونستن قواعد هارمونی رو جدی بگیرید.
چه یک موزیسین با تجربه باشید و چه یک تازهکار ، کاوش در مسائل تئوریک موسیقی حتماً برای شما مزایای خلاقانه زیادی داره.
امروز قراره بفهمیم که دقیقاً منظور از هارمونی در موسیقی چیه و چطور باید اونها رو شناخت و در نهایت به این موضوع میپردازیم که چطور در موسیقی یا پروژه آهنگسازی خودمون هارمونی های عالی ایجاد کنیم.
با نتصدا همراه باشید . . .
هارمونی موسیقی چیست ؟
هارمونی وقتی اتفاق میفته که دو یا چند نت مختلف باهم نواخته شن ؛ شابد این جمله رو بارها شنیدید (نواختن همزمان چند نت) و احتمالاً یاد تعریف آکورد در موسیقی افتادید. کاری که هارمونی موسیقی انجام میده اینه که ترتیب و نحوه چیدمان تک تک نتهای مختلف یک آکورد رو تعیین میکنه و هم ساختار کلّی آکورد یک قطعه موسیقی رو مشخص میکنه . امّا احتمالاً چیزی که راجب هارمونی در بحث تئوری موسیقی شنیدید این بود که هارمونی به نحوه ساخت آکورد ، کیفیت آکورد و توالی آکوردها اشاره داره.
هارمونی روی سازهایی که نت و pitch دارن مروبوط میشه و ربطی به ریتم و اجزای درام نداره و همزمان کف زدن و پایکوبی ایجاد هارمونی نمیکنه.
ممکنه هارمونی رو با آواز و وکال مرتبط بدونید امّا هارمونی میتونه با همه سازهای مولتی pitch مثل گیتار ، پیانو یا سینتیسایزرها ایجاد بشه و همینطور توسط سازهای تک pitch مثل ویولن که بصورت چندتایی نواخته میشه و یا آواز گروهی هم تولید بشه . از آهنگهای آر اند بی گرفته تا موزیکهای پاپ و راک و بخصوص ارکسترال ، هارمونی جزو جداناپذیر همه این هاست .
ساخت موزیک از طریق هارمونیهای قوی و جذاب برای هر آهنگسازی یک مهارت حیاتی به حساب میاد .
هارمونی چگونه کار میکند ؛ اعداد رومی
هارمونی یا هماهنگی موضوع عمیقیه و راه فهمیدن و درک صحیح علم هارمونی ، تئوری موسیقی هست . هارمونی در موسیقی با اعداد رومی نشون داده میشه .
تمام کاری که شما باید انجام بدید جایگزینی نام آکورد با اعداد رومیه که این اعداد همون درجه گام مربوط به اون آهنگ مطابقت داره . به نظر ساده میاد امّا اعداد رومی فوقالعاده مفید هستند . این اعداد به شما میگن که آکورد مورد نظر متعلق به کدوم گروه یا دسته هارمونیکه
در موسیقی تونال سه تا دسته هارمونیک داریم :
- تونیک (Tonic)
- دومینانت (Dominant)
- سابدومینانت (Predominant)
آکوردهای تونیک
وقتی یک آکورد تریاد روی درجه اوّل یک گام قرار بگیره بهش میگیم تونیک . آکوردهای تونیک نقاط پایدار برای عملکرد هارمونیک یک قطعه هستند (resting places) که در این نقاط هارمونی قطعه به ثبات میرسه و احساس پایداری رو به شنونده القا میکنه .
آکوردهای دومینانت
آکوردهای دومینانت موارد مهم بعدی هستند که میتونید به این آکوردها به چشم مخالف آکورد تونیک نگاه کنید . وقتی یه آکورد تریاد روی درجه پنجم گام قرار بگیره بهش میگیم دومینانت .
آکوردهای دومینانت 7 شامل درجات 4 و 7 گام هستند و اگه به آکوردهای دومینانت 7 گوش بدید متوجه میشید که درجات 4 و 7 تمایل به حل شدن دارن : ( 4 به 3 ) و ( 7 به 1 )
این تنش دلپذیر بین تونیک و دومینانت ، پایه و اساس توالی هارمونیک در موسیقیه ! خب حالا اگه به I و V به چشم قطبهای شمال و جنوب هارمونی نگاه کنیم ، بقیه درجات چطور ؟
آکوردهای سابدومینانت
آکوردهای دیگردر واژگان هارمونیک شما آکوردهای سابدومینانت به حساب میان که برای پر کردن فضای بین I و V استفاده میشن.
تجزیه و تحلیل هارمونیک
برای دیدن این روابط در عمل ، اعداد رومی رو زیر آکورد آهنگهای مورد علاقتون بنویسید. همین اوّلین قدمه و مهمترین قدم ، این روش نوشتن اعداد رومی به جای نام آکوردها رو بهش میگن تحلیل هارمونیک . این کار ساختار اساسی آهنگ های مورد علاقتون رو به شما نشون میده تا بتونید نحوه ساخت اونها رو درک کنید .
در این مثال من توالی آکورد یکی از آهنگ های بیتلز رو نوشتم ، ابتدا با نام آکورد ، بعد با اعداد رومی و سپس با دسته های آکورد .
به این ترتیب میتونید یه توالی روان رو از تونیک به سابدومینانت و سپس به دومینانت ببینید – این هارمونی کاربردیه .
برای درک آهنگهای مورد علاقتون از تحلیل هارمونیک استفاده کنید . وقتی بتونید هارمونی قطعه رو بصورت مجزا ببینید و بررسی کنید میتونید بفهمید که چطور میتونید توالی آکورد و چرخه مورد نظر خودتون رو ایجاد کنید 🙂
این داستان ادامه داره . . .
چطور ملودی رو هارمونیزه کنیم ؟
شروع با آکوردها و اعداد رومی یه راه عالی برای برای نوشتن سریع یه آهنگه بخصوص اگه در حال آهنگسازی روی یک ساز آکوردی مثل گیتار یا کیبورد و پیانو باشید.
امّا اگه فقط قصدتون اینه که نتهای هارمونی رو به ملودی اضافه کنید . ممکنه آکوردهاتون از قبل مشخص باشه امّا چطور باید ملودی رو هارمونیزه کرد ؟
وقتی شما نتهای هارمونی رو به بالا یا پایین نتهای ملودیتون اضافه میکنید . لازمه که با آکورد زیر ملودی هم هماهنگ باشه یعنی نباید تُن صدای ناهماهنگ یا دیسونانت و خارج از گام داشته باشه که طبیعتاً گوشهاتون متوجه این ناهماهنگی میشن .
نقش آکوردهای زیر ملودی رو با اعداد رومی مشخص کنید و بعد کسر میزان رو پیدا کنید تا ببینید از چه نتهایی میتونید برای همراهی با ملودی استفاده کنید. تُنهای آکورد ( درجههای 1 و 3 و 5 و 7 گام ) معمولاً بهترین انتخاب هستند یعنی همون پایدارترین و با اقتدار ترین نقطهها برای فرود .
سخن پایانی
هارمونی یک بخش کاملاً مهم در یک پروژه آهنگسازیه امّا لازم نیست ازش فرار کنید یا فکر کنید که چیز نامفهوم و ترسناکیه . هارمونی قرار نیست دست و پای شما رو ببنده فقط باید از چهارچوبها و قواعدش استفاده کنی ، یادگیریش یه مقدار سختی داره که اگه سختیشو اینجا به دوش نکشی مجبوری تو پروژه موسیقی یا آهنگسازی شب و روز با آکوردها سر و کله بزنی و آخرش اونی که میخوای درنیاد !
توجه : این آموزش ادامه داره . . .
سوالات و نظراتتون رو بگید تا در بخشهای بعدی بهشون بپردازیم
منبع : LANDR
مطلب پیشنهادی
اگه دوست داری بدونی چطور روی ملودی آکورد مناسب بذاری اونم خیلی سریع و بدون اینکه گیج و سردرگم بشی لازمه که حتما این کتاب رایگان رو دانلود کنی
6 در مورد “هارمونی موسیقی چیست ؟ استفاده از هارمونی در آهنگسازی”
مرسی واقعا
کلی مفید بووود و هر جایی این اطلاعات رو نمیشه به زبان ساده روان پیدا کرد.
با قدرت و انرژی ادامه بدید
سپاس از شما دوست عزیز
درود وقت بخیر .
اگر با همین روال پیش بروید به اخر سال نرسیده بین سه سایت برتر در زمینه موسیقی خواهید بود چه بسا که زودتر دو ساعته دارم تو سایتتون کاووش میکنم دستتون درد نکنه بخاطر مقاله ها و دانلود ها بخصوص رایگان بودنشون که کاربرو موظف میکنه در قبال این لطف و ارتقا دانشش حتما تشکر و سپاس گذزار باشه …بینهایت ممنونم پایدار و برقرار باشین
همین لطف و ارادت شما بهمون انرژی میده . سپاسگذارم
سلام وقت بخیر مطالب تون عالی بود من میخوام آهنگسازی پاپ رو مسلط بشم یعنی آکورد و نت نویسی یک قطعه رو انجام بدم خواستم اگر میشه مسیر رو برام روشن کنید که از کجا شروع کنم البته نوازنده گیتار هستم حدود پنج سال و نت خونی هم بلدم …
سلام ممنون از لطفتون 🙂 سبک پاپ مخصوصاً تو ایران معمولاً سبک ملودی محوری هست و بیشتر وقتا با ایدهی یک ملودی که به ذهن آهنگساز میاد شروع میشه ، پیشنهاد میکنم مقاله مربوط به ملودی سازی مارو هم مطالعه کنید . وقتی ملودی تعیین شد ابتدا باید کلیت موزیک یک بار تو ذهن خود آهنگساز ساخته و پرداخته بشه ، یعنی باید چشاتو ببندی و موزیک نهایی که قراره بسازی رو تو ذهن خودت بشنوی و حسش رو بگیری که آخر مسیر برات روشن باشه و بدونی که میخوای به چی برسی و چیو بسازی ، قبل از اینکه اصلاً وارد محیط نرمافزار و بحث نت نویسی بشی ! برای تقویت این قدرت خلاقیت و تخیل بهترین راه اینه که موزیکهای خوب گوش بدی . بحث فرم در موسیقی هم خیلی مهمه و این سردرگمی که آدم با خودش میگه خب حالا از کجا شروع کنم رو از بین میبره ، فرمهای موسیقی رو هم یاد بگیر که زیاد هم وقتت رو نمیگیره ( بحث اینترو و ورس و پاساژ و . . . )
برای آکورد زیر ملودی هم حتماً پستش رو قرار میدیم به زودی که خب معمولاً همه جا تریادها رو توضیح میدن که فضای آهنگ رو آماتور میکنه و اکثر دوستان که از خالی بودن فضای پروژههاشون گله دارن مشکلشون همینه که از حالت پایه و تریاد آکوردها استفاده میکنن . برای بسط دادن درست و اصولی این آکوردهای تریاد و فضاسازی درست ، باید به مباحث هارمونی مسلط باشید و آکوردهای پیشرفته رو بشناسید و بعد هم بحث تنظیم که بحثش مفصله .