با سلام خدمت شما کابران گرامی سایت نت صدا خوشحالم که با یک مقاله دیگر با موضوع هارمونی موسیقی چیست + اصل هارمونی و کارایی ان در موسیقی در خدمت شما هستم. امیدوارم این مقاله برای شما مفید باشد.
هارمونی موسیقی چیست
آوازخوان های گیتارنواز ترانه های فولک ملودي آوازشان را با ساز تقویت می کنند، و ژرفا و غنا میدهند این کار را هارمونی گذاری می نامیم. موسیقی غربی اغلب آمیزه ای از ملودی و هارمونی است.
واژه ی هارمونی به ساختار آکوردها و شیوه ی توالی آنها اشاره دارد. آکورد ترکیب سه یا چند نت همزمان است. به طور کلی می توان گفت که آکورد از نت های همزمان و ملودی از تک نت های پیاپی ساخته می شود. اغلب نت هایی از ملودی در آکوردهای همراهی کننده ی آن نیز وجود دارند.
اما ملودی همیشه یک زنجیره یا توالي آكوردي معين و ثابت را القاء نمی کند. یک ملودی را اغلب می توان به روش هایی متعدد که از همه نظر موسیقایی رضایت بخش باشند هارمونی گذاری کرد.
موسیقی دان (برای مثال، اواز خوان آوازهای فولک) آکوردهای گوناگون را آزمایش، و همخوان ترین آنها با حالت ملودی را انتخاب می کند. توالی های آکوردی با برجسته سازي حرکت ملودیک، و ایجاد حس غافلگیری، تعليق، و پایان به ملودی می دهند.
در موسیقی مردم پسند (پاپ) امروزی اغلب یک ترانه ساز ملودی ها را می سازد، و تنظیم کننده آکوردهایی برای همراهی ان ها انتخاب می کند. آهنگسازان کلاسیک معمولا ملودی و هارمونی را همزمان خودشان خلق میکنند.
توالی اکورد در ملودی
تصور رایج این است که ابتدا ملودی ساخته ، سپس آکوردها به آن افزوده می شود. در واقع، روال کار اغلب عکس این است. توالی های آکوردی ثابتی قرن ها مبنای خلق ملودی های بداهه پردازانه بوده اند.
برای مثال، نوازنده پیانو ممکن است بارها توالی ثابتی از اکوردهای مهم قطعه را تکرار و نوازنده ترومپت ملودی های گوناگون که با آن آكوردها همخوانند را بداهه نوازی کند.
گرچه هریک از اجراگران همزمان ملودی های متفاوت از دیگری را بداهه پردازی میکنند این ملودی های متفاوت با تکیه بر پس زمینه ای از اکوردهای سازمان یافته (هارمونی) مجسم و با یکدیگر از نظر صوتی هماهنگ میشوند.
موسیقی باخ، بتهوون، جاز، موسیقی فولک و راکشاید متفاوت به نظر می اید اما برخی توالی های اکوردی مشترک دارند. گرچه پیوسته آکوردها و توالی های اکوردی نو وارد زبان موسیقی می شوند اما مجموعه ای از آکوردهای بنیادی در آن کمابیش محفوظ مانده اند.
این جا چند اصل هارمونی که کارآیی آن ها از قدیم تا امروز به اثبات رسیده است را بررسی میکنیم.
همسازی و ناهمسازی
برخی آکوردها پایدارند و ایستا، برخی دیگر ناپایدار و پويا، آمیزه ای از نت ها که حالتی پایدار دارد (همساز) نامیده می شود. همساز ها در موسیقی نقاط فرود، سکون ، وثباتند (کسی که اصطلاح همزیستی مسالمت آمیز را ابداع کرد به نوعی سازی توجه داشت.) آمیزه ای از نغمه ها که ناپایدار باشد را ناهمساز می نامیم.
تنش و ناپایداری یک آکورد ناهمساز، حرکت به اکوردی پایدار را ایجاب می کند. حل یک آکورد ناهمساز هنگامی رخ می دهد که به اکوردی همساز برسد. اگر این حل به تأخیر بیافتد، یا به شیوه ای نامنتظر انجام شود، تأثیری دراماتیک، تعلیمی، یا غافلگیرانه بر شنونده دارد.
آهنگساز از این راه حس انتظار شنونده را به بازی می گیرد. آکوردهای ناهمسار کیفیتی پویا دارند و موسیقی را پیش می راننده و به حرکت درمی آورند. این آکوردها را در قدیم ناخوشایند، می دانستند و برای بیان درد، اندوه ، و کشاکش به کار می بردند . حال که همسازی و ناهمسازی را تعریف کرده ایم ، این را نیز بگوییم که همسازی یا ناهسازی آکوردها درجات متفاوت دارد.
برخی از آکوردهای همساز پایدارتر از برخی دیگرند، و آکوردهای ناهمساز نیز از نظر درجه ی تنش و نا پایداری متفاوتند. آکوردهای ناهمساز در گذر قرن ها به تدریج آزادانه تر به کار گرفته شده اند و به همین علت، اغلب آکورد هایی که در یک دوره بی اندازه خشن محسوب می شده است را در دوران بعدی کما بیش ملایم دانسته اند.
اکورد سه گان
در موسیقی اکورد هایی بسیار متنوع به کار گرفته می شوند. برخی آکوردها از سه نت، و برخی دیگر از چهار، پنج یا حتی از نت های بیشتر ساخته شده اند، آکورد بسته به شیوه ی آرایش نت ها (فاصله گذاری بین آن ها) مساله ایی ساده یا غامض، آسوده یا پرتنش، درخشان یا تیره دارد. ساده ترین و بنیادی ترین شکل آکورد سه گان است که از سه نت به ترتیبی معین ساخته می شود. برای نشان دادن همزماني نغمه های سه گان آن را به شکل زیر نت نویسی میکنند:
اکورد از نت های گام به صورت یک در میان ساخت شود؛ برای مثال، می توان در گام (دو) از نت های اول (دو)، سوم (مي)، و پنجم (سل) یک اکورد ساخت، بم ترین صدای چنین اکوردی را پایه می نامند و دو صدای دیگر به فاصله سوم و پنجم بالای آن قرار می گیرند. ( فاصله ی (دو) تا (می) سوم، و فاصله (دو) تا (سل) پنجم است.)
اکورد تنیک
درجه اول هر گام را (تنیک) و اکورد ساخته شده بر این درجه را آکورد تنیک می نامند مثلا (در گام (دو) آکورد (دو-می-سل) )آکورد تنیک آكورد اصلی، پایدارترین و پایان بخش ترین آکورد ساخته شده در یک قطعه در یک گام است. در هارمونی سنتی، قطعه ها اغلب با این آکورد آغاز می شوند و تقریبا همیشه با آن به پایان میرسند.
اکورد نمایان
در تئوری موسیقی، نمایان یا دومینانت (به فرانسوی: dominant) پنجمین درجه در گام دیاتونیک است.
علت نامگذاری آن به عنوان «نمایان» (یا دومینانت، که معنای برجسته و نمایان دارد) آن است که در گام دیاتونیک این نت از نظر اهمیت و برجستگی آن در درجهٔ دوم پس از پایه قرار دارد.
کشش آکورد نمایان به آکورد تنیک در موسیقی غرب بسیار مهم است. آکورد نمايان تنشی ایجاد می کند که با حرکت به آکورد تنیک «حل» می شود. توالی آکورد نمایان به آکورد تنیک حس پایانی نیرومند ایجاد می کند و به همین علت در پایان عبارت ملودی ، یا کل قطعه فراوان به کار می رود. در پایین مثالی از اکورد نت پایه و نمایان در گام دو نشان داده شده است.
ارپژ یا آکورد شکسته (چنگواره)
تا این جا آکورد را فقط به عنوان گروهی از نت های همزمان شناخته ام. اما نت های آکورد ممکن است به شیوه هایی دیگر نیز عرضه شوند. وقتی نت های تشکیل دهنده ی اکورد جداگانه یکی پس از دیگری به صدادرایند نتیجه را (اکورد شکسته) یا (چنگواره) یا (ارپژ) مینامیم. چنگواره ممکن است در ملودی یا همراهي آن ظاهر شود. در تصویر زیر نوعی ارپژ دیده میشود که از تفکیک نت های اکورد به دست امده است:
هارمونی به موسیقی تنوع و پویایی بیشتر می دهد. حل آکورد ناهمساز بر آکورد همساز حس آسودگی از تنش را القاء می کند، و با شنیدن آکورد تنیک پس از آکورد نمایان حس پایان ایجاد می شود. تنوع جلوه های هارمونی بیکران است؛ جلوه هایی که بسته به سبک خاص هردوره، و خواست هر آهنگ ساز تغییر می کنند.
گاه توالی هایی از آکوردها را خواهیم دید که جلوه هایی پرشور و نیرومند می سازند، و کارکردی فراتر از یک پس زمینه ی ساده برای ملودی دارند. گاه، آن طور که در پرلود می مینور از شوپن به اختصار خواهیم دید، قدرت بياني ملودی متکی بر هارموني همراهی کننده ی آن است.
پرلود در می مینور برای پیانو، اپوس ۲۸، شماره ی ۴ (۱۸۳۹)، اثر فردریک شوپن
سخن پایانی
امیدوارم این پست برای شما مفید بوده باشد و از خواندن ان لذت برده باشید. برای یادگیری بهتر هارمونی موسیقی بهتون پیشنهاد میکنم از مقاله زیر هم دیدن کنید :
3 در مورد “هارمونی موسیقی چیست + اصل هارمونی و کارایی ان در موسیقی”
با سلام و وقتتون بخیر . مطالب سایتتون و مقالاتتون خیلی خوب و عالی هستن . ممنون که اینقدر وقت میذارید
ممنون از شما امیدوارم براتون مفید بوده باشه
خسته نباشید
مفید و کاربردی بود
مرسی