با سلام خدمت تمام کاربران سایت نت صدا و غلاقه مندان به موسیقی ، امروز با یک پست دیگر در مورد سازهای کوبه ای + تاریخچه سازهای کوبه ای و انواع سازهای ان در خدمت شما هستم امیدوارم این پست مورد رضایت شما قرار گیرد.
سازهای کوبه ای
اغلب سازهای کوبه ای ارکستر با دست، کوبه یا چکش های مخصوص نواخته می شوند، و برخی با تکانش یا سایش به صدا در می آیند.
کویه ای ها بسته به این که مولد نت (صدایی با زیرایی معین و نوسان منظم) یا نویز (صدای فاقد زيرايي معين و یا نوسان منظم) باشند به دو گروه نت سازه و نویز ساز تقسیم می شوند.
کوبه ای های نت ساز
تیمپانی
گلوکنشپیل
زيلوفن
چلستا
ناقوس
گونگ (تم تم)
کوبه ای های نویز ساز
طبل شبکه دار (نظامی)
طبل بزرگ
دایره (تمبورین )
مثلث
سنج
صدا در سازهای کوبه ای از نوسان یک پوسته، پوست کشیده ( مانند چرم گوساله در تیمپانی)، صفحه ها یا میله هایی از جنس فلز، چوب، یا هر ماده دیگری که بتواند مولد صدا باشد ایجاد می شود. برخی کوبه ای ها، مانند طبل بزرگ و سنج، می توانند صداهای بسیار قوی تولید کنند.
تاریخچه کوتاه ساز های کوبه ای
در ارکستر سنفونی یک کوبه ای نواز ممکن است مسئول نواختن چند ساز کوبه ای باشد کوبه ای ها از دیرباز برای تأکید ریتمیک و برجسته سازی لحظه های اوج موسیقی به کار گرفته می شدند
اما نقش آنها تا آغاز قرن بیستم در قیاس با زهی ها، بادی چوبی ها، و بادی برنجی ها بسیار حاشیه ای و کم بود. آهنگسازان از حدود سال ۱۹۰۰ میلادی به استفاده از رنگ های ویژه ی کوبه ای ها مشتاق تر شده و گاه این اشتیاق را با خلق آثاری مختص این سازها،
مانند یونیزاسیون (۱۹۳۱) ساختهى ادگار وارز، نشان داده اند. البته موسیقی دانان جاز و راک سازهای کوبه ای را تمام و کمال به کار گرفته اند.
با این همه، و با وجود تجربه های کاوشگرانه ی اخیر در استفاده از این سازها، کاربرد آنها در موسیقی غربی هنوز آن تنوع شگفت آوری که در موسیقی های افریقا و شرق آسیا دیده می شود را ندارد؛ موسیقی هایی که تغییرات ریتم، رنگ آمیزی، و شدت صدا در آن ها بسیار خلاقانه است.
تیمپانی
سازی از رده سازهای کوبه‌ای و گونه‌ای طبل بزرگ است که از کاسه بزرگی (معمولاً از مس) و رویه‌ای از پوست حیوان یا پلاستیک ساخته می‌شود و آن را با چوب‌های طبل مخصوص تیمپانی می‌نوازند و معمولاً با آرایش دوتایی یا پنج تایی در کنار هم نواخته می‌شوند. این طبل برای اولین بار در قرن ۱۷ همراه با ترومپت به عنوان اولین حضور طبل در ارکستر سمفونی نواخته شد. و در ارکسترهای سمفونیک از میانه قرن نوزدهم رایج شد. یکی از ویژگی‌های آن کوک‌پذیری است. برای کوک آن پوست رویش کشیده و توسط پیچ‌های تنظیم‌کننده یا پدال کوک می‌شود.
گلوکن‌اشپیل
گلوکنشپیل (به آلمانی: Glockenspiel) سازی است از دستهٔ سازهای کوبه‌ای با کوک معین که در آن از نوارهای فلزی برای تولید صوت استفاده می‌شود. این ساز شبیه زیلوفون است، با این تفاوت که صدایی زیر و زنگ‌وارتر دارد. این ساز در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شود و بعضی از گونه‌های آن، به شکل جعبه بر روی پایه یا میز قرار می‌گیرد.
زیلوفون
زیلوفون (Xylophone) سازی موسیقایی است از خانواده سازهای کوبه‌ای و احتمالاً با ریشهٔ اندونزییایی. معنای «زیلوفون» در زبان یونانی «آوای چوبی» است. این ساز دارای قطعه‌هایی چوبی با طول‌های مختلف است که نت‌های گوناگون را اجرا می‌کنند.
ناقوس
ناقوس نوعی وسیله ساده تولید صدای توخالی است که در گروه سازهای کوبه‌ایِ ایدیوفون قرار می‌گیرد. این وسیله عملکردی همچون زنگ و زنگوله داشته و بزرگتر از آنها است. ناقوس نوعی وسیله مذهبی نیز محسوب شده و در برخی از ادیان به عنوان وسیله خبر کردن مومنان بکار می‌رود. در برخی از کشورهای اسلامی، مسیحیان بجای ناقوس فلزی، از ناقوس چوبی استفاده می‌کنند. در ایران گاهی از ناقوس برای بزرگداشت مراسم سیاسی نیز استفاده می‌شود. بزرگترین ناقوس جهان ۳۶ تن وزن،۳ متر و ۷۲ سانتی متر ارتفاع و ۳ متر و ۸۲ سانتی متر قطر دارد. این ناقوس در هلند ساخته شده و در ژاپن برای اهداف توریستی به‌کار می‌رود.گاه برای تعبیه ناقوس (در کلیسا یا به شکل مستقل) برجی ساخته می‌شود. چنین برج‌هایی در آغاز نشان استقلال یک ناحیه و امروزه نمادی از نفوذ و غنای منطقه هستند.
سِنج
سِنج نوعی ساز کوبه‌ای به شکل دو صفحهٔ برنجی گرد است که معمولاً صدای آن را با کوبیدن به هم درمی‌آورند.
سنج عبارت از یک صفحه برنجی و فلزی مدور با قطرهای مختلف بین ۲۰ تا ۶۰ سانتیمتر و معمولاً وسط سمت بیرونی سنج برای نگهداشتن آن بکار می‌رود است. صدای سنج‌ها بسته به خاصیت آنها تفاوت می‌کند. این خاصیت‌ها عبارتند از:
- قطر سنج
- ضخامت سنج
- شکل سنج
- آلیاژ و جنس فلزی که در ساختن سنج بکار رفته‌است.
در جنوب ایران جنس سنج از فلزی سخت و محکمی است که به آن «هفت‌جوش» می‌گویند. در منطقه خلیج فارس، در گذشته بر این عقیده بوده‌اند که چون جنس سنج از فلز است و اجنه از فلز می‌هراسند به همین خاطر آن را در کنار نوازنده‌های دَمّام می‌نوازند تا جسمشان از اشباح و شیاطین آزاد شود و نوازنده بتواند با نیتی پاک به نواختن بپردازد. در جنوب ایران، آیین سنج و دمام، معمولاً با تعداد هفت سنج نواخته می‌شود، سه سنج که از دیگر سنج‌ها خوش‌صداتر هستند در جلو و چهار سنج دیگر را در عقب گروه می‌نوازند.
گونگ یا گانگ
گونگ یا گانگ (به انگلیسی: gong) یک ساز موسیقی کوبه‌ای است که در شرق و جنوب شرقی آسیا گسترش یافته و به شکل یک صفحه فلزی مسطح و مدور است که با استفاده از یک کوبه نواخته می‌شود.
منشأ گونگ احتمالاً مناطق غربی چین، در قرن ششم است. اصطلاح گونگ از جزیره اندونزیایی جاوا سرچشمه گرفته‌است. تحقیقات علمی و باستان‌شناسی ثابت کرده‌است که برمه، چین، اندونزی (جاوا) و آنام چهار مرکز اصلی تولید گونگ جهان باستان بودند. نوعی از گونگ گلدانی برنز معروف به ناقوس استراحت، در یونان باستان و روم به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفت، به عنوان مثال در اوراکل معروف دودونا، جایی از گونگ نیز استفاده می‌شد.
گونگ‌ها عمدتاً از برنز یا برنج ساخته می‌شوند اما بسیاری از آلیاژهای فلزات دیگر نیز در آنها استفاده می‌شود.
مثلث
مثلث (به انگلیسی: Triangle) نوعی ساز کوبه‌ای است. این ساز یک سه‌ضلعی فلزی است که یک رأس آن باز است و با نواختن میلهٔ فلزی دیگری بر روی بدنهٔ آن، صدایی موسیقایی تولید می‌شود. این ساز در ارکستر سمفونیک با دیگر سازهای کوبه‌ای همراهی می‌کند.
چِلِستا
چِلِستا (به فرانسوی: Célesta) سازی شستی‌دار دارای مجموعه‌ای از صفحات فلزی است که با اصابت چکش مضراب صدایی زنگدار ایجاد می‌کند.
این ساز در سال۱۸۸۶ به وسیله سازنده فرانسوی آلات موسیقی آگوست ماستول ابداع و ثبت گردید. ساختمان آن شامل یک سری میله‌های نازک فلزی به همراه صفحه کلید و مکانیزم ساده شده اکشن پیانو که به وسیله یک سری چکش نمددار و اصابت آنها به میله‌ها تولید صدا می‌نماید.
صدای هر میله به وسیله یک جعبه چوبی کوچک یا اتاقک‌های یکسانی از لحاظ هارمونی تقویت می‌شوند. پدالی نیز وظیفه بلند کردن صفحه نمدی خفه‌کن از روی میله‌ها را، برای اجرای نت‌های پایدار یا کوتاه عهده‌دار است. دامنه صدایی معمول سلستا چهار اکتاو است.
