این همون ساختاریه که در پشت پرده تمام موزیکهایی که عاشقشونید وجود داره و اسکلت و فوندانسیون اصلی تمام آهنگها طبق همین اصول و قواعد یا همون تئوری موسیقی ساخته شدن
علاوه بر این اگه به تئوری موسیقی مسلط باشید ، این میتونه راه پیشرفت رو به شما نشون بده ، چه در آهنگسازی و تنظیم و چه در نوازندگی . . .
امّا یادگیری همین اصول به ظاهر ساده در ابتدای کار میتونه بسیار سردرگم کننده و چالش برانگیز باشه ، تازه داستان اصلی اینجاست که خیلی از دوستان نمیدونن اصلاً باید از کجا شروع کنن !
برای شروع یادگیری تئوری موسیقی با ما همراه باشید 🙂
تئوری موسیقی چیست ؟
تئوری موسیقی یه سری مبانی کلی راجب ساختار موسیقیه که موزیسینها برای توضیح و ساخت جنبههای مختلف ایدههای موسیقی که در سر دارن از این قواعد استفاده میکنن
تئوری موسیقی جنبههای اصلی یک موزیک رو به ما نشون میده و همینطور یک سیستم جهانیه که تمام موسیقیدانان سراسر دنیا با استفاده از همین قواعد که در ادامه مطلب خدمتتون عرض میکنم ، ایدههایی که دارن رو باهم در میون میزارن
چرا باید تئوری موسیقی رو یاد بگیریم ؟
تئوری موسیقی ممکنه مثل یک سری تمرین آکادمیک کسل کننده به نظر برسه که فرایند ساخت موسیقی رو به یک معمای گیج کننده تبدیل میکنه ، امّا واقعیت اینه دوست من که درک مفاهیم تئوری موسیقی یکی از شاه کلیدهای اصلیه که به شما کمک میکنه تا آهنگهایی خلق کنید که مو به تن سیخ کنه و مرزهای خلاقیت رو در موسیقی بشکنید .
امّا خبر خوب اینه که برای یادگیری این علم ارزشمند حتماً نیاز نیست که به هنرستان برید یا حتماً کتابهای قطور چند صد صفحهای مطالعه کنید .
در این مقاله ما جنبههای اصلی تئوری موسیقی رو به زبان ساده به شما آموزش میدیم که میتونه یه شروع عالی برای دوستانی باشه که قصد یادگیری تئوری موسیقی رو دارن
اصول اوّلیه موسیقی
بهترین نقطه برای شروع یادگیری تئوری موسیقی ، اصول اوّلیه خود موسیقیه ، همون بلوکهایی که وقتی در کنار هم قرار بگیرن موسیقی رو خلق میکنن ، مفاهیمی که همه انسانها بصورت غریزی میتونن حسشون کنن حتی اگه اسمشو هم نشنیده باشن !
مفاهیم بنیادی که در دل تمام اصول تئوری موسیقی قرار دارن :
- ملودی (melody)
- هارمونی (harmony)
- ریتم (Rhythm)
همینطور که با نوشته پیش میرید ، سعی کنید این مفاهیم رو تو ذهنتون تجزیه و تحلیل کنید و ارتباطشون با تئوری موسیقی رو درک کنید . . .
مفاهیم بنیادی تئوری موسیقی
قدم بعدی شما در یادگیری تئوری موسیقی اینه که مفاهیم بنیادی تئوری موسیقی رو یاد بگیرید . کلمه مفاهیم بنیادی ممکنه یکم سنگین به نظر برسه ، امّا اجازه ندید شما رو بترسونه . . .
این مفاهیم بنیادی عبارتند از :
- گامها
- آکوردها
- کلیدها
- نت نویسی
هرکدوم از اینها خودشون یه موضوع کامل به حساب میان که قراره در مقالات دیگه اینها رو بصورت تخصصیتر توضیح بدیم ، امّا برای آشنایی ابتدایی اینجا با هر کدوم یه آشنایی کلّی پیدا میکنید.
نتخوانی موسیقی
فهمیدن زبان موسیقی ، پایه و اساس تقویت درک شما از تئوری موسیقیه ؛ بسیاری از کتابها و مقالات آموزش آهنگسازی یا هارمونی برای بیان مطلب یا مفهومی که میخوان به شما یاد بدن ، از زبان موسیقی یا همون نتنویسی استفاده میکنند.
اگه به نوازندگی علاقه دارید ، روشی که باهاش موسیقی رو روی یک برگه مینویسن به شما کمک میکنه تا ارتباط بین نقطهها یا همون نتهایی که روی کاغذ هست رو با چیزی که اجرا میکنید درک کنید و در بلند مدت این قابلیت رو پیدا میکنید که ایدههایی که به ذهنتون میاد رو سریعاً روی کاغذ بیارید و به سرعت توی پروژه آهنگسازیتون پیاده کنید .
آکوردها ، نواختن همزمان چند نت
آکوردها واحدهای تشکیل دهنده هارمونی هستند که خودشون وقتی به وجود میان که گروهی از نتها که صدای هماهنگ دارن ، همزمان باهم به صدا در بیان
به رابطهای که دو نت نسبت به هم دارن میگن فاصله . که انواع و حالتهای مختلفی داره . . .
نوع فاصلهای که بین نتهای یک آکورد برقراره ، کیفیت اون آکورد رو تعیین میکنه ( انواع آکوردهای مینور ، ماژور ، کاسته و . . . )
ممکنه الآن با دو نوع مینور و ماژور آشنایی داشته باشید ، امّا چیزهای خیلی بیشتری برای یاد گرفتن وجود داره
در حقیقت نحوه کنار هم قرار گرفتن همین آکوردهاست که هویت یک آهنگ رو تعیین میکنه ! چیزی که ما بعنوان توالی آکورد میشناسیم و علم هارمونی هم به همین موضوع مربوط میشه
گامها ، پایه و اساس ساخت ملودی
گام ماده اوّلیه ساخت ملودیه . در حقیقت هر ملودی یا آوازی که میشنوید مربوط به یکی از گامهای موسیقیه
گام مجموعه نتهایی ان که طبق یه الگوی مشخص از فواصل ( پردهها و نیمپرده ها ) کنار هم چیده شدن
نحوه چیدمان این الگو ، نوع گام رو تعیین میکنه که فضاسازی و احساسات متفاوتی از صدا رو به وجود میاره و امکان آهنگسازی در زمینههای مختلف و با حس و حالات مختلف رو فراهم میکنه
در زیر الگوی چیدمان نتهای دو گام ماژور و مینور رو میبینید :
کلید و سرکلید در موسیقی
یک کلید موسیقی نشان دهنده گروهی از نتهاست که در یک قطعه هنری استفاده میشه و محدوده هارمونیک اون قطعه هنری رو مشخص میکنه
انواع کلید موسیقی داریم که با مجموعهای از دیز و بملها (# و b) در همون ابتدای قطعه نشون داده میشه و به نوازندهها میگه که مجازن از چه نتهایی استفاده کنن تا محدوده هارمونیک قطعه رعایت بشه
ممکنه آهنگی با یک کلید شروع بشه امّا اواسط کار کلیدش تغییر کنه که به این عمل تغییر کلید ( key change ) گفته میشه
ریتم ، قلب تپنده یک موسیقی
ریتم یا ضرباهنگ یکی از جنبههای اساسی و عمیق ساخت موسیقی هست . که هم انسانها بصورت غریزی ریتم رو درک میکنند و اگه یه آهنگ ریتم درستی نداشته باشه متوجه میشن ، راجب جنبههای دیگه موسیقی هم همینطور هست ، امّا تو ریتم نمود بیشتری پیدا کرده .
این ریتم همون ریتمی هست تو پیانو رول نرمافزار آهنگسازی شما بصورت خطوط عمودی پررنگ و کم رنگ نشون داده میشه ، که میتونید با قابلیت swing که این نرمافزارها دارن ، ریتم رو از اون حالت رباتیک و خیلی منظم در بیارید و طبیعیتر کنید .
تمرین تئوری موسیقی
وقتی اوّلین قدمها رو برای فهمیدن این مفاهیم برداشتید بعدش لازمه که حتماً با تمرین و ساخت پروژههای زیاد بر اساس این چهارچوبها ، اونها رو درونی سازی کنید .
کارهایی مثل آهنگسازی در محیط نرمافزار ، یاد گرفتن یک ساز جدید مخصوصاً پیانو ، تقویت گوش موسیقیایی و . . .
ممکنه به نظرتون خشک و خیلی فنی به نظر برسه امّا قطعاً لازمهی کاره و تازه بعد از اینکه به همه این موارد مسلط شدید لذت دونستنشون رو درک میکنید .
چیزی برای ترس وجود نداره 🙂