کلید های موسیقی + انواع ، ویژگی و کاربرد های کلید موسیقی

سلام خدمت دوستان عزیز و همراهان گرامی سایت نت صدا بنده با یک مقاله ی دیگر در مورد کلید های موسیقی به زبان ساده  همراه شما هستم. امیدوارم این پست مورد رضایت شما دوستداران موسیقی قرار گیرد.

کلید موسیقی

کلید های موسیقی برای شناختن نام نت ها بر روی حامل به کار برده می شود و خیلی مهمه که بتونید در نت خوانی و نوازندگی به تمام این کلیدها تسلط داشته باشید.

اگر در تشخیص جایگاه نت ها مشکل دارید و در نت خوانی کند هستید روی کلمه آموزش نت خوانی کلیک کنید .

در شکل زیر، کلید (سل) روی خط دوم قرار گرفته و نامش (سل) را به خطی (و نیز به نتی) داده است که روی آن قرار دارد. علاوه بر کلید «سل»، که همیشه بر روی خط دوم قرار می گیرد در موسیقی دو کلید دیگر نیز، به نام کلید (فا) و کلید (دو)، به کار می رود. این کلیدها نیز بر روی هر خط حامل که واقع شوند، نام خود را به همان خط و نت روی آن می دهند. مثلا اگر کلید (فا) روی خط چهارم جای گیرد، نت روی این خط «فا» خوانده می شود، و در این صورت بقیه نت ها نیز بر همین روال نامگذاری خواهند شد. یا مثلا اگر کلید (دو) بر روی خط سوم قرار گیرد، نت روی این خط «دو» نام می گیرد و نت های دیگر از همان مبدأ نامگذاری خواهند شد. کلیدهای (فا) و (دو)، برخلاف کلید (سل)، در بیش از يك محل روی حامل قرار می گیرند.

کلید	نام	نت	خط
	کلید سل	G4	نام خود را به خط دوم می‌دهد.
	کلید دو	دو وسط (C4)	خطی که از وسط کلید می‌گذرد.
	کلید فا	F3	خطی که از بین دو نقطه جلوی کلید می‌گذرد.

محل قرارگیری روی حامل

به منظور تسهیل در نوشتن محدوده‌های مختلف، هر یک از کلیدها به صورت تئوری می‌توانند روی هر یک از خطوط حامل قرار گیرند. هرچه یک کلید روی حامل پایین‌تر قرار گیرد، بالاترین محدوده را داشته، برعکس، بالاترین کلید، محدوده پایین را خواهد داشت. به این دلیل که پنج خط، و سه کلید داریم، معقول است که پانزده حالت مختف از کلیدها داشته باشیم. شش تا از اینها، به هر حال، کلیدهای زائد هستند (برای مثال، کلید سل روی خط سوم همانند کلید دو روی خط اول است). که نه کلید متفاوت باقی می‌ماند، تمامی چیزی که در طول تاریخ آن استفاده شده‌است عباتند از: کلید سل روی دو خط پایینی، کلید فا روی سه خط بالایی و کلید دو روی تمامی خطوط بجز بالاترین، که به نام «کلید دوی متحرک». (کلید دو روی بالاترین خط زائت است برای این‌که آن کاملاً برابر با کلید فا روی خط سوم است؛ هر دو گزینه استفاده می‌شوند) هر یک از این کلیدها اسامی مختلفی را براساس محدوده صوتی که برای آن‌ها مناسب است، دارند.

در موسیقی مدرن، فقط چهار کلید به‌شکل منظم استفاده می‌شود: کلید تربل، کلید باس، کلید آلتو و کلید تنور. از اینها، کلید تربل و کلید باس بیشترین استفاده را دارند.

استفاده سه کلید موسیقی

استفاده از سه کلید مختلف نوشتن موسیقی برای تمامی صداها و سازها را امکان‌پذیر نموده، حتی اگر آن‌ها بازه‌های بسیار متفاوتی داشته باشند (که آنها، حتی اگر تعدادی صدای بسیار بالاتر یا پایین‌تر از صداهای دیگر باشند). انجام این کار فقط با استفاده از یک کلید بسیار سخت است، به دلیل اینکه حامل مدرن فقط ۵ خط داشته، و تعداد نت‌هایی که در محدوده حامل نشان داده می‌شود، حتی با خطوط اضافه، نزدیکی با تعداد نتهایی که یک ارکستر می‌نوازد ندارد. استفاده از کلیدهای مختلف برای سازها و صداهای متفاوت این امکان را می‌دهد که به راحتی نتها را در محدوده حامل با کمترین استفاده از خطوط اضافه نوشت. به این منظور کلید سل برا بخش‌های بالا، کلید دو برای بخش‌های میانی، و کلید فا برای بخش‌های پایین- به استثنای قسمت مهمی مهم از بخش‌های انتقالی، که نت متفاوتی از صدایی تولید می‌کنند نوشته می‌شود، اغلب حتی در اکتاو.

انواع کلیدهای سل

1.کلید تربل

وقتی کلید سل روی دومین خط حامل قرار می‌گیرد، به آن کلید تربل می‌گویند. این کلید امروزه بیشترین استفاده را داشته، و تنها کلید سلی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این دلیل، اصطلاحات کلید سل و کلید تربل هم‌معنی در نظر گرفته می‌شوند. قبلاً همچنین به نام کلید ویلن شناخته می‌شد. کلید تربل در طول تاریخ برای بخش‌های صدای تربل یا قبل از بلوع، استفاده می‌شده است. در میان سازها از کلید تربل: ویلن، فلوت، ابوا، هورن انگلیسی، خانواده کلارینت، خانواده ساکسفون، هورن، ترمپت، کرنت، یوفونیوم (و گاهی باریتون)، ویبرافون، سیلافون، ماندولین، ریکوردر و گیتار استفاده می‌کنند. کلید تربل حامل بالا از حامل عمومی (بزرگ) است که برای هارپ و کیبرد استفاده می‌شود. همچنین گاهی اوقات به جای کلید تنور، بای بالاترین نت‌های سازهایی که با کلید باس اجرا می‌شوند مانند ویلن سل، کنتر باس (که یک اکتاو پایین‌تر صدا می‌دهد)، باسون و ترمبون. همچنین ویلن آلتو (ویولا) بعضی اوقات از کلید تربل برای نتهای خیلی بالا استفاده می‌کند. کلید تربل برای صداهای سپرانو، متسو سپرانو، آلتو، کنتر آلتو و تنور استفاده می‌شود. صدای تنور یک اکتاو پایینتر صدا می‌دهد و اغلب بوسیله کلید اکتاو (در ادامه توضیح داده شده است) یا دو کلید تربل نشان داده می‌شود.

2.کلید ویلن فرانسه

وقتی کلید تربل روی اولین خط حامل قرار می‌گیرد، به آن کلید ویلن فرانسوی می‌گویند. این کلید دیگر استفاده نمی‌شود. سابقاً، از آن برای فلوت و ویلن استفاده می‌شد، مخصوصاً در قطعاتی که در قرن هفدم و هجدهم در فرانسه انتشار یافته‌است. نوع قرارگیری آن نام نت‌ها را روی حامل درشرایطی همانند کلید باس قرار می‌داد، در حالی که دو اکتاو بالاتر صدا می‌داند.

کلید های دو

1.باریتون

در گذشته، کلید دو گاهی روی خط پنجم قرار گرفته و کلید باریتون نامیده می‌شد، همانند کلید فای خط سوم، که هر دو دقیقاً یکی بودند. به دلیل این برابری، این کلید به ندرت در گذشته‌استفاده می‌شده؛ کلید باریتون فا در عوض استفاده می‌شد.

2.tenor clef

3.التو

وقتی کلید دو روی سومین خط حامل قرار می‌گرفت، به آن کلید آلتو گفته می‌شد. در تمامی کلیدهای دو، این خط نشانگر نت دو وسط است. این کلید (گاهی نیز کلید ویلا نامیده می‌شود) اکنون برای ویلا، ویلا داگامبا و ترمبون آلتو استفاده می‌شود. قبلاً، از آن برای صدای آلتو و برای سازهایی که در محدوده میانی اجرا می‌شدند (مانند: ابوا و ریکوردر) استفاده می‌شد. نمونه رایج از آن در کارهای سرگئی پرکفیف برای نت‌نویسی هورن انگلیسی، در سمفونی‌هایش می‌باشد. گاهی برای موسیقی کیبرد نیز در زمان‌های گذشته‌استفاده شده‌است (کراهای برامس برای ارگ، جان کیج در Dream for Piano).

4.متسو سپرانو

وقتی کلید دو روی خط دوم قرار می‌گیرد، به آن کلید متسو سپرانو می‌گویند. این دیگر کلید مورد استفاده نیست. قبلاً، از آن در موسیقی آوازی برای نوشتن بخش‌های متسو سپرانو استفاده می‌شده‌است.

5.سپرانو

وقتی کلید دو روی خط اول قرار می‌گیرد، کلید سپرانو نامیده می‌شود. این کلید دیگر مورد استفاده نیست. قبلاً، از آن در موسیقی آوازی برای نوشتن بخش سپرانو استفاده می‌شده‌است.

کلیدهای فا

1.باس پایین

وقتی کلید فا روی خط پنجم قرار می‌گرفت، به آن کلید باس پایین گفته می‌شد. نت‌خوانی این کلید ماننده کلید تربل بوده، اما در حقیقت نتها دو اکتاو پایین‌تر بودند. این کلید دیگر مورد استفاده نیست. قبلاً، از آن برای نوشتن بخش‌های پایین باس استفاده می‌شد (برای مثال در کارهای هنریش شوتز).

2.باس

وقتی کلید فا روی خط چهارم قرار گرفته، به آن کلید باس گفته می‌شود. این تنهاکلید فا است که امروزه استفاده می‌شود، پس واژه کلید فا و کلید باس اغلب مترادف در نظر گرفته می‌شود. این کلید برای ویلن سل، یوفونیوم، کنتر باس، کیتار باس، باسون، کنتر باسون، ترومبون، باریتون، توبا و تیمپانی استفاده می‌شود. همچنین برای پایین‌ترین نتهای هورن و برای صداهای باریتون و باس استفاده می‌شود. تنو زمانی روی کلید باس نوشته می‌شود که هر دو روی یک حامل نوشته شوند. کلید باس کلید پایین در حامل عمومی برای سازهای هارپ و کیبرد است. کنترباسون، کنتر باس و الکتریک باس یک اکتاو پایین‌تر از چیزی که نوشته می‌شوند صدا می‌دهند.

3.باریتون

وقتی کلید فا روی خط سوم قرار گیرد، کلید بارتون نامیده می‌شود. این کلید دیگر مورد استفاده نمی‌باشد. قبلاً، از آن برای نوشتن بخش باریتون در موسیقی آوازی استفاده می‌شده‌است.

کلید تبلچر

برای گیتار و دیگر سازهای پرده‌دار، نت‌نویسی به‌شکل تبلچر در محل عادی نتها ممکن است. در این صورت، علامت TAB به جای کلید نوشته می‌شود. تعداد خطوط حامل لزوماً پنج عدد نیست: یک خط برای هر سیم ساز (چون، برای گیتار استاندارد شش سیمه، شش خط و برای باس سنتی پنج خط لازم است) در نظر گرفته می‌شود. اعداد روی خطوط نشان می‌دهد که کدام پرده روی سیم باید اجرا شود. نشانه ،TAB همانند کلید کوبه‌ای، در حقیقت یک کلید نیست، بلکه ترجیحاً نشانه‌ای است که به جای کلید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کلید اکتاو

با شروع قرن ۱۸ از کلید تریبل برای سازهایی که یک اکتاو بمتر صدا می‌دهند استفده شد، مانند گیتار؛ همچنین برای صدای تنور نیز استفاده شد. برای رفع ابهام، بعضی وقتها کلیدهای تغییر یافته‌استفاده شده، مخصوصاً در متونی که برای گروه کر نوشته می‌شد؛ همان‌طور که نشان داده شده، کلید دو میان خط سوم و چهارم، که به آسانی با کلید تنور اشتباه گرفته می‌شده، که کمیاب بود. این مورد اغلب در بخش تنور در حالتی که به‌شکل تنظیم شده باشد، کلید تریبل با علامت اکتاو پایین آن، به این معنی بود که نت نوشته شده یک اکتاو پایین‌تر صدا خواهد داد. کلید تنور واقعی عموماً در موسیقی آوازی مورد استفاده قرار نگرفته، این کلید تریبل “اکتاو شده” کیلد تنور نامیده می‌شد. کلید مشابهی بعضی اوقات برای هورن باریتنون مورد استفاده قرار می‌گرفت. در بعضی نسخه‌ها، برای همین منظور از کلید تریبل دوبله شده -دو کلید سل که روی هم قرار می‌گرفتند- استفاده می‌شد. در قسمت دیگر جریان، کلید تربل با یک ۸ بالای آن برای پیکولو؛ penny whistle، رکوردر سپرانو و بقیه بخش‌های سازهای بادی-چوبی در محدوده صوتی بالا (به‌شکل غیر معمول) به عنوان «کلید سپرانینو» نامیده می‌شد. کلید فا همچنین می‌تواند با علامت اکتاو نت‌نویسی شود. کلید فا که یک اکتاو بم‌تر شده بعضی اوقات برای سازهای کنترباس ماننده دوبل باس و کنتر باسون استفاده شده و شکل سنتی کلید زیر باس استفاده خود را از دست داده، که این اصطلاح برای این منظور استفاده می‌شود. از کلید فا که یک اکتاو زیرتر شده برای ریکوردر باس و کاهاً، به‌ندرت، برای بخش‌های کنترتنور استفاده شده و به نام کلید کنترتنور شناخته می‌شود، برای خواننده باس یا باریتون وقتی بخش‌هایی را به صورت فالست می‌خواند راحت‌تر است. به هر حال، هر دوی این‌ها بسیار نادرند (و در حقیقت کلید کنترتنور مدت‌ها قبل به‌شکل تنز آمیزی در کارهای P. D. Q. Bach معرفی شد). کلید باس تغییر نیافته بسیار معمول است که در بخش‌های سازی و آوازی که محدوده صدای آن‌ها ظاهراً پایین‌تر از حامل قرار می‌گیرد به سادگی تعدادی از خطوط اضافه را برای هر نت به‌شکل عمومی یادمی‌گیرند اگر نت‌های روی خطوط به‌طور قابل ملاحظه‌ای بالاتر از حامل بود آهنگساز یا ناشر بعضی اوقات نت‌ها را در کلید تربل نوشته یا یک اکتاو بم‌تر می‌نوشت.

کلید خنثی

کلید خنثی یا کوبه‌ای کلید به آن شکل که با کلیدهای فا، سل و دو برخورد می‌شود، نیست. آن یک قرارداد ساده است که نشان می‌دهد که هر یک از خطوط و بین خطوط حامل به ساز کوبه‌ای مربوط است که دارای صدای معینی نیست. به استثنای خروجی تعدادی کیت‌های-درام عمومی و کوبه‌ای مارش، محل‌های مربوط به خطوط و میان خطوط برای سازها استاندارد نشده‌اند، پس اساساً قرارداد یا علامتی بالای حامل برای نشان دادن چیزی که باید نواخته شود لازم است. سازهای کوبه‌ای که دارای صوت معیین هستند از کلید خنثی استفاده نمی‌کنند، و تیمپانی(نت‌نویسی در کلید فا) و کوبه‌ای‌های مضرابی (نت‌نویسی در کلید تربل یا حامل عمومی) معمولاً در خطوطی بغیر از کوبه‌ای‌های غیرقابل کوک نت‌نویسی می‌شوند. بخش‌های با کلید خنثی همیشه پنج خط ندارد. عموماً، سازهای کوبه‌ای فقط یک خط داشته، همچنین ترکیبات دیگر نیز می‌توانند استفاده شوند. کلید خنثی گاهی وقتی سازهای غیر کوبه‌ای تکنیک‌های فاقد صوت معین را می‌نوازند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، مانند ضربه زدن در بدنه ویلن، ویلن سل یا گیتار آکوستیک یا وقتی گروه کر دست می‌زند، پا می‌کوبد یا داد می‌زند، اما بیشتر اوقات ریتم را با X در سازهای نرمال با شرحی بالای آن برای اجرای مناسب، مشخص می‌کنند.

سخن پایانی

امیدواریم این پست مورد رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد و همچین مفید بوده باشد.

یکی از بهترین راه و روش هایی که می‌تونید به تمام گام ها و کلیدهای موسیقی تسلط کامل پیدا کنید یادگیری و نوازندگی پیانو هست ، اگه می‌خواید با یک روش کاملاً جدید پیانو رو در منزل یاد بگیرید کافیه روی کلمه اموزش پیانو کلید کنید .